Chỉ một chữ ngắn và vô cùng giản dị: “Đất” đã mang theo muôn vàn ý nghĩa với tất cả con người nói chung sinh ra trong thế giới.
Trong
lịch sử loài người, có bao nhiêu quốc gia bị xâm chiến đất đai vì một quốc gia
khác, hay có quốc gia bằng trực tiếp hay gián tiếp mang bán từng mảnh đất cho
quốc gia hàng xóm. Người dân đang sống giữa hai ranh giới cũng bị bán đi mà
không biết, để rồi chỉ một, hai thế hệ con cái về sau bỗng nhiên trở thành người
nước khác mà không cần một lý do pháp lý nào. Bởi vậy, vào thời chiến, nhân loại
ra sức bảo vệ đất đai của quốc gia dù có
phải tốn bao nhiêu xương máu của dân tộc mình. Vào thời bình, nhân loại cùng
nhau bảo vệ đất bằng cách đặt ra Ngày Trái Đất (1)là ngày để nâng cao nhận thức
và giá trị của môi trường tự nhiên của trái đất.
Người
Việt nói riêng, coi đất như một phần xương thịt của mình. Đi xa ngàn dặm tìm
cái sống nhưng khi chết chỉ mong được chết trên mảnh đất quê nhà, được đặt thân
xác xuống đất quê mình, nơi ta gọi là: Quê cha, đất mẹ. Không ai muốn Sống nơi đất khách/Thác trên quê người trừ trường hợp loạn lạc phải bỏ nước mà đi.
Cầm
một miếng đất nhỏ trên tay, chúng ta có bao nhiêu điều suy nghĩ về đất: Đất nước tôi; từ đất tôi sinh ra, tôi lại về
với đất; đất lề quê thói; một tấc đất, một tấc vàng; đất là mẹ ta, đất là cha
ta; đất cung cấp thực phẩm, đất nuôi ta sống.
Đất
là nơi ta trở về tìm, đất là nơi ta gửi xương gửi thịt. Thậm chí khi ở xa biết có người cùng quê sắp đến, cũng nhắn xin
mang hộ tôi một nắm đất quê nhà. Giữ một nắm đất quê hương trong ngôi nhà trên
xứ lạ mà có cảm tưởng như mình giữ được cả hồn thiêng sông núi của xứ sở mình.
Ta sống với đất, vì trên mảnh đất cho ta một
mái nhà, một nơi cư trú, sinh con cái, cha truyền con nối, dòng tộc đời nọ qua
đời kia. Dưới mái nhà đó đã cho ta một gia đình với bao yêu thương đầm ấm, bao
khó khăn vất vả để gìn giữ. Khi ta chết cũng đất là nơi tổ tiên ta gửi xương gửi
thịt, nơi con cháu về vun xới những nấm mồ.
Trên
mặt đất đó bốn mùa mưa nắng cho chúng ta Xuân, Hạ, Thu, Đông như tặng phẩm của
Trời.
Ta
gom góp công sức để mua sắm cho gia đình, cho dòng họ mình một miếng đất nhỏ, cất
lên một mái nhà hay mua một thửa ruộng, một khu vườn để khai thác trồng trọt.
Có những ngôi nhà, những thửa ruộng chuyền từ đời ông, đời cha, đời con, đời
cháu. Họ sống trên đó và chết cũng được chôn xuống đó. Nên bằng mọi cách họ gìn
giữ mảnh đất đó thật chặt, như ôm khư khư vào lòng. Hàng xóm thân thiết đến
đâu, nếu tỏ lòng tham lam tìm cách lấn qua hàng giậu là mất lòng ngay, có khi
đem tới chỗ kiện cáo nhau vì một thước đất. Họ sẵng sàng sống chết với ai đến
giành hay cướp đất của họ. Của gia phả để lại, anh em chia nhau không đều là mất
cả tình anh em. Cha mẹ trước khi qua đời, chia đất chia nhà cho con phải hết sức
công bằng vì không muốn các con sau này oán hận, không nhìn mặt nhau chỉ vì một
chéo vườn hay một góc ruộng hoang. Như vậy đất với người là một, không thể tách
rời nhau ra.
Nhưng
nếu con dân mà bị những bậc phụ mẫu (chính quyền) đến lấy đất thì chuyện gì sẽ
xẩy ra. Không biết phải suy nghĩ và nói như thế nào cho đúng. Người dân Việt hầu
như ở các thành phố, các tỉnh, ai ai cũng có thể lâm vào cảnh nhà đất bị nhà nước
thu hoạch. Bao nhiêu xung đột giữa người dân và những vị lãnh đạo đã xẩy ra. Sự
phẫn nộ, bắt bớ, đánh đập….Có khi dẫn tới cái chết.
Kinh
hoàng hơn nữa khi nghĩ đến việc chính những nhà lãnh đạo đất nước lại mang đất
nước cho ngoại bang thuê dài hạn cả thế kỷ. Chín mươi chín năm (99 năm) tức là
4 thế hệ: Ông Bà, Cha Mẹ, Con cháu, Chắt. Ai là người sẽ đứng ra để thu lại được
mảnh đất người lạ đã làm chủ bốn đời. Ngôn ngữ của quốc gia mình cũng chẳng giữ
được nói chi đến đất. Những chủ mới trong 99 năm đó đã biến “Xứ sở gốc” thành nước
thứ hai của họ. Họ đến, họ ở lại và họ chiếm đoạt.
Ở
đất nước Việt Nam xa xôi của tôi, nơi có những người dân bị chết, bị tù, bị mất
nơi cư ngụ trên chính mảnh đất chôn nhau cắt rốn của mình. Thảm kịch lớn nhất xẩy
ra vì “Đất” đã gây ra 4 cái chết (1 người dân, ba viên chức nhà nước) và 29 người
bị kêu án nặng, từ tử hình đến chung thân. Vụ án đó có tên là thảm kịch Đồng
Tâm mới xẩy ra gần đây (ngày 9 tháng 1.2020) Người chết, đã chết vì đất và
người sống thì bị tù đầy nhiều năm cũng vì đất.
Mùa
xuân đang đến, hoa lá rực rỡ từ thành thị đến thôn quê, vườn đất nào hoa cũng đua
nhau hoa nở, nhưng trên mảnh đất Đồng Tâm đã nhuốm máu và nước mắt này liệu hoa
còn nở, cỏ cây còn đơm lộc. Có ai tìm về nơi đó, đặt tay lên mặt đất nghe đất khóc
dưới những ngón tay mình.
Mùa
Xuân đến rồi, bạn có ngửi thấy hương thơm xông lên từ mặt đất, truyền vào hoa cỏ,
trái cây và vào tận hồn mình. Hãy tận hưởng và cám ơn Thượng Đế, gọi nhau làm
những điều tốt lành cho nhau, cho đất.
Trần
Mộng Tú
Xuân
Tân Sửu-2020