Nơi chúng tôi tới, không phải là một bãi đất
trống mà là một con đường rộng và vắng nằm sát bìa rừng, xe cộ có thể đi qua để
đi vào phía trong rừng.
Đó
là nơi tạm trú của những người “Vô Gia Cư”. Đi tới đâu, dựng lều tới đó nên họ
có một cái tên cho nhóm là Tent City. Nhóm
người vô gia cư này có khoảng trên dưới 100 người, họ di động từ địa điểm này tới
địa điểm khác, mỗi nơi họ ở lại từ ba tới bốn tháng. Đa phần những chỗ họ tới cắm
lều là trái phép, không có giấy phép của thành phố. Họ chính là những người vô
gia cư thực thụ vì họ không có một shelter
nào nhất định.
Thành
phố Bellevue, nơi chúng tôi cư ngụ, có
một vài nhà thờ, sân cỏ rộng, sẵn sàng cho họ cắm lều vài tháng, nhưng dân
chúng trong thành phố phản đối. Họ sợ có những phần tử xấu trong nhóm người
này, ảnh hưởng không tốt đến con cái họ. Những
người vô gia cư này, cũng có một người đứng lên làm trưởng nhóm. Họ từ lứa tuổi
ba mươi (30) tới ngoài bảy mươi (70). Mỗi người mang trên mình một câu chuyện.
Câu chuyện dài như một trường thiên tiều thuyết hay như một truyện ngắn, có khi
là truyện cực ngắn như một tia chớp. Tạm gọi đời họ là truyện Chớp.
Một
người đàn ông khoảng sáu mươi, tới nói cho tôi biết ông ta có ở Việt Nam hơn
hai năm, hỏi ở thành phố nào, ông trả lời: Đã đi khắp nơi và ông không nhớ ở những nơi nào. Theo lời của một người
trong nhóm, ông này không ở trong quân đội và làm cho tình báo, đã từng bay qua
Lào. Có thể ông ta làm việc cho CIA trên các chuyến bay không có dấu hiệu, nếu
có rơi thì cũng không có chứng cớ là của ai. Những chuyến bay này có thể đã thả
biệt kích ra Bắc, hay dọc Trường Sơn phía Lào và Cao Mên, và nhất là thả đồ tiếp
tế lương thực vũ khí cho du kích Hmong ở Thượng Lào, để chống sự xâm nhập của Cộng
Sản Bắc Việt. Những máy bay này thường xuất phát từ các phi trường bí mật, vì
thế ông ta không nhớ rõ rệt tên các nơi. Một con người có dĩ vãng như vậy mà cuối
đời rơi vào bãi đậu này, thật đáng buồn. Vì sao ra nông nỗi này thì tôi
chưa biết.
Cuộc
đời của người đàn ông này nghe như câu hát trong bài Một Cõi Đi Về của Trịnh Công Sơn.
Trong khi ta về
lại nhớ ta đi
Đi lên non cao
đi về biển rộng
Đôi tay nhân
gian chưa từng độ lượng
Ngọn gió hoang
vu thổi suốt xuân thì
Tôi Ở Đâu Mà Tôi
Tới Đây
Cả
tuần, trước khi mang thức ăn cho một bữa chiều, chúng tôi đã đến trước xem qua
tình trạng sinh hoạt của họ. Vì không có đủ lều để ngủ, nên hôm đông, hôm vắng.
Họ đi tản mác khắp nơi để tìm chỗ ngủ. Chúng tôi được biết là sẽ có 50 người ăn
và họ cần có thêm lều. Chúng tôi mang đến tặng 4 cái lều mới và một bữa ăn cho
60 người. Năm mươi người không nhà và chín người có nhà, là chúng tôi. Chúng
tôi sẽ cùng ăn ngồi, hay ăn đứng với họ.
Sửa Soạn Chia Xẻ
Bữa Ăn Chiều
Buổi
chiều cuối tuần của ngày mùa hạ, nhiệt độ đã xuống khoảng 70.F. Thỉnh thoảng có
một cơn gió nhẹ từ bìa rừng đưa ra. Chúng tôi ngửi được mùi cây trong lá, mùi
hơi người đứng cạnh nhau trong đám đông, mùi hơi hướm du mục trong những gói to
đựng chăn gối, quần áo của người không nhà vứt lăn lóc trong một góc cỏ dại bên
đường và mùi của những căn hộp vệ sinh lưu động. Chúng tôi nghe được tiếng của
một cái máy phát điện nhỏ chạy, tiếng của cái vòi nước lưu động, tiếng của máy
phát thanh, có cả một cái truyền hình ai đó cho họ. Và những tiếng thân thiện
nhất là tiếng nói chuyện của người không nhà và khách thăm.
Phải
tới tận nơi, nắm bàn tay họ, nhìn vào mắt họ, chuyện trò với họ và ngửi mùi lang
thang trên thân thể họ mới cảm được hết cái thân phận mong manh của những con
người kém may mắn. Họ cũng có một người đứng ra làm trưởng nhóm, họ cũng có những
cặp tình nhân, những cặp vợ chồng. Họ có cả người đàn ông luống tuổi, mắt kém,
răng rụng hết, râu tóc trắng phau rối bù vào nhau như chính đời mình, Họ có phụ
nữ còn xinh đẹp tuổi ngoài ba mươi ngồi viết tên những người trong nhóm mỗi
ngày. Đây là một xã hội nhỏ, lang thang trong một xã hội rộng lớn.
Nếu
chưa tới Tent City, sẽ không thể nào hiểu được, ngay bên cạnh mình vẫn có những
người đi hoài không có chỗ nghỉ chân.
Bao nhiêu năm rồi
còn mãi ra đi
Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt
Trên hai vai ta đôi vầng nhật nguyệt
Rọi suốt trăm năm một cõi đi về. (TCS)
Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt
Trên hai vai ta đôi vầng nhật nguyệt
Rọi suốt trăm năm một cõi đi về. (TCS)
Mỗi
lần đến với những người vô gia cư ở các địa điểm khác nhau. Nơi thì là shelter có chỗ ngủ qua đêm, có nhà tắm,
có bữa điểm tâm cho sáng hôm sau. Nơi thì được những giáo đường của các tôn
giáo khác nhau mở cửa ra nuôi họ trong ba tháng, cho họ đi tìm việc làm, nơi
thì chỉ là mảnh đất cắm lều với tất cả thiếu thốn cho một gia đình hay một người
già như Tent City, tôi liên tưởng đến
lời nói của Giáo Hoàng Francis. “Cho cừu
ăn chưa đủ, ta phải tới hòa mình vào đàn cừu có nghĩa là trên thân thể ta cũng
có cái mùi cừu và ta ngửi được mùi của chúng”.
Chúng
tôi đã mang thức ăn cho họ, mang lều cho họ, chuyện trò hòa đồng với họ và đã
ngửi được cái mùi lang thang trên thân thể họ.
Trao Tặng Lều
Họ
nhận bốn cái lều trong tay chúng tôi, cảm động lắm. Họ dặn dò, khi nào họ có chỗ
mới chắc chắn, họ sẽ báo cho biết để chúng tôi tới cùng cầu nguyện và chúc phúc
cho mấy cái lều mới này. (Họ phải dời nơi này vào ngày mai)
Nghe mưa nơi này
lại nhớ mưa xa
Mưa bay trong ta
bay từng hạt nhỏ
Trăm năm vô biên
chưa từng hội ngộ
Chẳng biết nơi
nao là chốn quê nhà.
(TCS)
Những
con cừu không có chuồng để về lại tiếp tục lang thang trên những cánh đồng cỏ,
mùi cừu bay bay trong nắng sớm mưa chiều.
Tháng
7/10/2015