Bà
ngoại mặc một chiếc áo khoác bằng nhung đen, có thêu cành đào làng Nhật Tân,(
bà cứ đinh ninh đó là đào Nhật Tân) bà đã mua chiếc áo này ở Hà Nội, trong một
lần về thăm quê cả mười sáu năm trước. Bà nhớ dịp đó vào cuối năm, gió mùa đông
bắc đang thổi vào thành phố, bà được vợ chồng cậu em sống ở Hà Nội, cho đi phố
xem người Hà Nội sửa soạn đón Tết. Chiếc áo này may như loại áo Trấn Thủ ngày trước, bên trong có lót
một lớp bông mỏng, rất ấm.
Mặc
chiếc áo vào, lòng bà mang mang nhớ lại cái ngày đi lang thang với hai em ở quê
nhà. Bà nhớ cái cảm giác đặt chân lên những viên gạch cũ, len lỏi đi giữa những
quang gánh, những quầy hàng xếp kín hai bên phố, người đi đông đúc như chen
nhau ngược, xuôi cả hai chiều. Tiếng gọi nhau, tiếng mua bán, tiếng còi xe, dội
vào tâm bà những cảm xúc vui, buồn. Những cảm xúc của một người xa xứ lâu năm
trở lại nhà, làm bà thỉnh thoảng ứa nước mắt. Bà tự trấn an mình Gió mùa đông bắc đấy mà.
Cô con gái hỏi: Mẹ sẵn sàng chưa? Lôi bà về hiện
tại.
Bà
xem lại những thứ mình cần mang theo: Một bức tranh hình con gà trống, sáng nay
bà mới in ra từ máy vi tính rồi ngồi hí hoáy tô màu xanh, màu đỏ vào bộ lông
gà, xong còn ký một chữ “Bà” vào góc bức tranh nữa.
Cô
giáo sẽ ghim bức tranh lên một tấm bảng trong lớp, kèm theo một cái phong bao đỏ
lì-xì cho các em ngắm nghía.
Bà
mang thêm một cuốn sách truyện Tết bằng tranh cho nhi đồng. Một cái túi đựng những
phong bao đỏ tiền mừng tuổi. Mỗi túi bà cho vào 2 đồng kẽm 50 xu, mới tinh. Con
gái bà mang theo một túi bánh “Vận May”
(Fortune Cookies)
Bà
đã sẵn sàng theo con gái tới trường Mầm Non của cô cháu ngoại lên bốn. Bà tới
đó kể chuyện Năm Mới của người Việt cho cô giáo và các học trò tí hon nghe.
Bà
ngồi xuống sàn lớp, các em bé ngồi thành vòng cung trước mặt bà. Lớp Mầm Non ở
trường Montessori, mỗi lớp, một cô giáo chỉ có quyền trông tối đa mười em, hơn
con số đó sẽ có thêm một cô giáo phụ.
Bà
đọc sách về Tết
Bà
cắt nghĩa bằng ngôn ngữ giản dị của tuổi lên ba cho các em hiểu thế nào là Tết
Việt Nam, Tết của người Á Đông.
Ngày
đầu năm các con phải ngoan, vâng lời ông bà, cha mẹ. Mặc áo mới, giữ cho mình
luôn luôn sạch sẽ, khoanh tay chúc sức khỏe cho ông bà, cha mẹ. Ông bà, cha mẹ
sẽ mừng cho các con thêm một tuổi, sẽ cho các con phong bì màu đỏ, có đồng tiền
mới, mới như tuổi của các con.
Tranh
Gà – Bà tô màu mang tới lớp.
Rồi
bà ngoại mở một cuốn sách có mười con chuột sửa soạn ăn Tết: Một con lau chùi
nhà cửa, hai con đi chợ, ba con nấu ăn….khi đủ mười con có công việc làm, đàn
chuột bắt đầu ăn Tết. Thức ăn có trái cây, bánh chưng, kẹo, mứt.
Sau
đó bà hỏi tên từng em, dậy các em bé nói “Chúc Mừng Năm Mới” mỗi khi đưa tay ra
nhận phong bao mừng tuổi của bà. Cháu ngoại của bà khi được hỏi tên, cô nhìn bà
mỉm cười, nói: My name Mỹ Tho. Đây là
tên Việt bà đặt cho, thỉnh thoảng bà gọi ở nhà. Cô khôn quá, biết là Tết Việt
Nam nên cô nói ngay cái tên Việt cho bà vui. Cô sẽ lên 4 vào tháng hai này.
Sau
khi nhận phong bì, các em vào ghế của mình, trên bàn trước mặt mỗi em, Mẹ của Mỹ
Tho đã đặt sẵn hai cái bánh “Vận May” trên cái khăn giấy đỏ có in hình mấy bông
hoa và chữ Happy New Year mầu kim nhũ.
Có
lẽ đây là lần đầu tiên các em nhận được phong bì chúc tuổi. Các em sẽ đem về
nhà, líu lo kể lại cho cha mẹ nghe về bà của bạn mình tới lớp đọc sách, kể chuyện
năm mới, cho mình tiền trong phong bao đỏ và cho mình ăn bánh. Chỉ vài ba hôm
là các em sẽ quên ngay và cả cháu bà nữa, cô bé sắp lên bốn này, nếu không có
bà hay mẹ nhắc cho biết thế nào là Tết thì khi lớn lên cô sẽ chẳng thể nào hiểu
được tại sao Tết đến, những người Việt, người Á Đông lại vui đến thế, lại buồn
đến thế.
Bà
phát tiền Mừng Tuổi
Từ
giã trường học, hai mẹ con ra về. Cô con gái đưa mẹ đi chợ để mẹ mua thêm thực
phẩm cho mấy ngày Tết. Xong cô đưa mẹ về nhà và quay lại trường đón con. Bé mới
tới tuổi học có nửa ngày.
Bà
nhìn theo chiếc xe của con đi xuống dốc và rẽ ở ngã ba. Không biết còn bao
nhiêu lần nữa bà vào trường đọc sách, kể chuyện Tết quê nhà cho cháu và các bạn
cháu. Cô bé sẽ lớn nhanh lắm, và bà ngoại cũng sẽ già nhanh lắm.
Cô
sẽ ra khỏi trường Mầm Non, ra Tiểu Học, Trung Học và cứ thế cô đi về phía trước.
Có thể cô sẽ quên hay chỉ nhớ rất mơ hồ về một cái Tết xa xưa nào đó có bà bên
cạnh.
Bà
ngoại cô, nếu còn, sẽ chỉ đứng lại một chỗ nhìn theo cô mỗi độ Tết về và chắc gió
mùa Đông Bắc tận Hà Nội vẫn lồng lộng thổi vào trái tim lưu xứ.
tmt
Tết
Đinh Dậu 2017