Ông Này không làm thơ

Những tháng cuối năm của Seattle rất nhiều mưa. Thỉnh thoảng mới có một ngày nắng ấm. Nhìn mưa nhớ ra những người bạn ở xa sắp tới chơi nguyên cả tuần, gặp mưa như thế này sẽ ngại và chán lắm. Tôi phải có sẵn mấy câu thơ để hối lộ. Chắc là sẽ vừa ôm vai vừa đọc ngay cho bạn khi ra đón ở phi trường.

Nắng ở đây hiếm hoi như hạnh phúc
Anh có về gọi nắng đến cho em
Anh có về mang theo chút tình riêng
Em sưởi ấm trong những ngày mưa bụi. (Gọi Nắng-tmt)

Hy vọng những người bạn yêu thơ được dúi cho vào tay mảnh giấy có mấy câu thơ này chắc sẽ bao dung với đất trời.

Tôi ngồi vào bàn viết, mở máy tính ra gõ xuống câu thơ. Cái máy tính mới được “đổi mới” mấy hôm trước để dùng cho những thảo chương quá cũ cần thay đổi hay bỏ đi. Mấy câu thơ hiện ra trên cái màn ảnh nhỏ:

Nắq ở đây hiếm hoi n’ư hạn’ fúc
An’ có về gọi náq đến co em
An’ có về maq weo n’út tìn’ riêq
Em sưởi ấm troq n’ữq qày mưa bụi

Tôi dụi mắt đọc lại. Đọc mãi vẫn không hiểu mình đang đọc một câu thần chú gì.

Hình như tiếng Việt trong máy của tôi đã bị một mụ phù thủy phá phách. Cái mụ mặc áo choàng đen đội một cái mũ nhọn, nét mặt rất ác và có cái mũi khoằm, cưỡi trên một cái chổi bay ngang mái nhà thường xuất hiện vào ngày Halloween để dọa trẻ con.

Tôi hốt hoảng vào ngay Google tìm bài thơ Vang Vang Trời Vào Xuân của Thanh Tâm Tuyền.

Mặt cời hồq n’ư chăq
Wức lòq ta buổi sớm
Zó núi wổi rộn ràq
Gọi qe biển đậy sóq

Đọc hai ba lần cũng không tìm ra được câu thơ nguyên tác ngày cũ.

Mặt trời hồng như trăng
Thức lòng ta buổi sớm
Gió núi thổi rộn ràng
Gọi nghe biển dậy sóng (Thanh Tâm Tuyền)

Bài Thơ này là bài Thơ tôi quý nhất trong những bài Thơ sau 1975 của TTT.

Hay là tôi đi tìm thi sĩ Mai Thảo. Thi sĩ này đã đem hình mình đặt trong tận “miếu đền” chắc mụ phù thủy áo đen đó không dám rỡn mặt.

Tôi trích một đoạn trong bài thơ dài của ông:

Ta wấy hìn’ ta n’ữq miếu dền
Tượq thờ qìn bệ n’ữq côq viên
Sao xôq xói với hươq sùq ki’n’
Đều qát wơm từ huyệt lãq kuên

Đọc đi đọc lại bốn câu trên, tôi thấy thương thi sĩ quá, chắc khi nào xuống California tôi sẽ ghé qua nghĩa trang tạ tội cùng thi sĩ vì không đuổi được mụ phù thủy áo đen để mụ bay cả vào đền thi sĩ có hình trong đó. Tôi sẽ đọc lại câu thơ nguyên thủy trước mộ ông:

Ta thấy hình ta những miếu đền
Tượng thờ nghìn bệ những công viên
Sao không, khói với hương sùng kính
Đều ngát thơm từ huyệt lãng quên (Mai Thảo)

Tôi viết thư cho các bạn, lục lọi những trang báo trên mạng thì mới biết là tiếng Việt “Tiếng Nước Tôi” đang bị một ông Tiến Sĩ muốn đổi mới.

À hóa ra không phải là một mụ phù thủy như tôi tưởng. Đây là một ông Tiến sĩ thật (không phải tiến sĩ giấy) Phó Giáo Sư Tiến Sĩ Bùi Hiền, ông in thành sách đoàng hoàng và bài đã được đưa vào giới thiệu trong kỷ yếu hội thảo về ngôn ngữ học tháng 9-2017, do Hội Ngôn ngữ học VN và Đại học Quy Nhơn tổ chức.

Tôi tò mò tự hỏi: “Trong nước có bao nhiêu người hưởng ứng việc thay đổi cách viết mới này”. Báo Tuổi Trẻ trong nước, đăng bài của ông lên và kêu gọi ý kiến của độc giả. Chưa bao giờ có một con số góp ý nhiều như thế: 535 lời bình.

Tôi đọc thử một vài lời mà không nhịn được cười: Xin trích ra đây vài câu đọc cho vui mùa Xuân:

1. Giờ mới hiểu tại sao chúng ta cần thêm 9000 Tiến Sĩ
2. Ông này muốn ghi danh vào lịch sử đây
3. Thần Kinh
4. Cái này em thấy nó giống ngôn ngữ của tuổi teen trao đổi với nhau, thí dụ như o thik (không thích), wá đc (quá được) v.v... Nếu "thứ tiêq Việt" này được dùng, "ông Google" cũng chẳng thể dịch nổi loại "chữ" này.
5. Mất thời giờ, vô ích.
6. Ngoài ra toàn bộ dữ liệu về lịch sử Việt Nam cận đại và hiện tại (từ khi có chữ quốc ngữ) sẽ trở thành đồ bỏ đi do các thế hệ sau khi sửa đổi ngôn ngữ sẽ không ai khai thác được, nhiều công trình sẽ phải đục phá, sửa chữa, kinh phí thay đổi sẽ khổng lồ, quan hệ ngoại giao với các nước bị đình trệ.
7. Ngày nay các nhà ngôn ngữ cấp tiến tại Trung Quốc cũng đã thừa nhận rằng việc dùng chữ giản thể đã khiến cho nhiều thế hệ cắt đứt với quá khứ, với văn hóa - lịch sử… 
8. Ông Tiến Sĩ này có định xóa lịch Sử Việt để dần dần đồng hóa với Tầu không đấy ( Một ý kiến của độc giả trên mạng)
9. Thay đổi cách viết tiếng Việt theo như đề xuất của cá nhân ông Bùi Hiền sẽ đe dọa, gây nguy cơ xáo trộn và đứt gãy tổng thể... trong các hoạt động của đất nước và của dân chúng.

Giả dụ cải tiến của Phó giáo sư, tiến sĩ Bùi Hiền thành hiện thực, không những Hiến pháp phải in lại, mà ngay cả đồng tiền, đơn xin việc, giấy kết hôn, thẻ căn cước, tên người, các danh từ riêng... đều phải sửa và in lại. (Nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân)

Ở trong nước hiện nay số người có bằng Tiến Sĩ rất cao và con số này mỗi năm một tăng. Tiến Sĩ nhiều quá nên chắc các ngài phải nghĩ ra một điều gì rất lạ để đánh bóng học vị của mình và tìm đường vào văn học sử, hay chính những vị Tiến Sĩ này muốn cho những thế hệ sau không còn đọc được Lịch Sử Việt Nam. Đi xa hơn nữa, nếu chẳng may ‘Dự án điên rồ” này được chấp thuận, một ngân quỹ tiền tỉ sẽ được đề nghị chi ra cho việc in lại sách. Bao nhiêu sách cũ được in lại trung thực? Bao nhiêu tiền sẽ chi tiêu cho việc in sách và bao nhiêu tiền sẽ bốc hơi bay vào túi các ngài? Chỉ có Trời biết.

Cuốn sách đã được in ra: Ngôn Ngữ ở Việt Nam- Hội Nhập và Phát Triển (tập 1) Sách dày 2,200 trang do NXB Dân Trí phát hành.

Tiến Sĩ cũng cho chúng ta một bảng hướng dẫn để chúng ta đọc một chương dưới đây xem có hiểu gì không?

Sẽ bỏ chữ Đ ra khỏi bảng chữ cái tiếng Việt hiện hành và bổ sung thêm một số chữ cái tiếng Latin như F, J, W, Z.

Bên cạnh đó, thay đổi giá trị âm vị của 11 chữ cái hiện có trong bảng trên, cụ thể: C = Ch, Tr; D = Đ; G = G, Gh; F = Ph; K = C, Q, K; Q = Ng, Ngh; R = R; S = S; X = Kh; W =Th; Z = d, gi, r.

Vì âm "nhờ" (nh) chưa có kí tự mới thay thế nên trong bản trên tạm thời dùng kí tự ghép N' để biểu đạt.

Thử đọc một bài viết bằng ngôn ngữ mới xem “Hàn Lâm” đến thế nào?

Tôi là người làm Thơ, tôi thật bối rối vô cùng. Nếu dùng loại ngôn ngữ “phù thủy” này chắc là trái tim tôi không cách nào theo kịp. Tôi nhớ lại cách đây hơn 20 năm, hồi tôi chưa dùng máy vi tính. Tôi viết tay một bài Thơ gửi đi, thư ký tòa báo sẽ đánh lại bỏ in.

Khi báo ra, câu Thơ của tôi chỉ sai một “dấu” đọc đã khác nghĩa rồi.

Câu thơ là : Trái tim tôi bi thương. Chữ “bi” in ra có dấu nặng thành “bị thương” Tôi mất ngủ ba đêm và thấy mình “bị thương” thật.

Bây giờ bắt tôi phải làm thơ với ngôn ngữ đổi mới này, chắc tôi phải thay nguyên tim, óc, mới và cả hai bàn tay mới. Tôi chắc ông PGS Tiến Sĩ Bùi Hiền này không đọc thơ bao giờ và chắc chắn không làm thơ rồi. Nếu có, ông đã chẳng nỡ đối xử với chữ nghĩa tiếng Việt như thế.

Trần Mộng Tú
28/11/2017

Chiếc Lá Nào Sẽ Là Con

 

Cô cháu, con của em ruột tôi. Cô bị ung thư gan, chạy Chemo cả 7 tháng không có kết quả gì. Cục bướu ở trong gan vẫn càng ngày càng to ra. Bây giờ Bác Sĩ nói ngưng chạy Chemo vì không có hiệu lực, sẽ chuyển sang uống thuốc viên. Những viên thuốc này chỉ có tính cách kéo dài thời gian được ngày nào biết ngày đó.

Từ khi cháu bệnh tôi vẫn thỉnh thoảng nấu ăn cho cháu, vì cháu không còn thích thú gì trong việc ăn uống, nên mẹ cháu và tôi cứ phải nghĩ ra món gì lạ miệng rồi nấu chút một cho cháu nếm. Bố cháu thì xay đủ loại rau và trái cây thay đổi, nhưng cái gì cũng chỉ nếm một chút rồi thôi. Người cứ mỏng dần và da mặt xanh như lá. Nhìn cháu thương lắm mà không dám tỏ lộ ra mặt sợ cháu buồn.

Bác sĩ nói thời gian của cháu còn lại không nhiều. Cả gia đình đi chung quanh cháu, nhìn cháu, ôm cháu…Không làm thêm được điều gì giúp cháu. Vì không có cái gì hiện hữu để giành giật.  Đau lòng mà không dám khóc trước mặt cháu. Trưa nay tôi mang thức ăn sang nhà cháu. Con đường từ ngoài lộ chính vào tới nhà cháu qua một con đường đất nhỏ có cỏ úa và hai hàng phong hai bên. Nắng thu mong manh chiếu qua những tán lá nâu vàng, gió thổi rất nhẹ như không thổi. Tôi dừng xe lại và nước mắt trào ra. Con đường này sắp vĩnh viễn mất cháu. Rồi đây chồng con, cha mẹ, vẫn qua lại trên đường này, chỉ có cháu là rẽ sang một con đường khác. Cháu đi một mình. Tôi hình dung ra cháu đi tới cuối đường rồi mất hút, cháu có quay đầu nhìn lại nuối tiếc gì không? Chắc là có. Chồng đấy, con đấy, làm sao mà không nuối tiếc. Rồi còn cha mẹ, anh em, họ hàng, suốt bao năm làm người lúc nào cũng quấn quít nhau. Gia đình anh chị em tôi là một đại gia đình.

Từ lúc cháu sinh ra, lúc nào cô bé ấy cũng có những người thân yêu bên cạnh. Cô có tới 7 anh chị em, cô là Út. Cô có ba người mẹ. Mẹ sanh ra cô và hai chị của mẹ, cô cũng gọi là Mẹ. Gia đình chúng tôi không có ai là Bác, là Dì. Tất cả ba chị em đều là Mẹ của cả đàn con ba nhà cộng lại.

Làm sao tôi không đau khi ôm Út vào lòng và biết là mình đang ôm một đứa con sắp bỏ mình mà đi về một nơi miên viễn, một miền hoang vu như khói như sương nào đó. Nơi mà mình không thể nào đến tìm lại được. Thượng Đế không bán cho ai một cái vé khứ hồi. Út tới đó và Út ở lại, mặc dù nơi đó không phải là lựa chọn của Út. Rồi một ngày rất gần đây, những người thân yêu của Út chỉ biết đứng nhìn theo. Đặt vào tay Út một đóa hoa và nhìn Út quay lưng đi.

Từ khi Út bệnh tôi hay mất ngủ, tôi biết như thế là không tốt, tôi cần khỏe mạnh để giúp Út và cha mẹ Út khi cần tới mình. Tôi dỗ giấc ngủ mình bằng đọc sách. Tôi mang cuốn The Tibetan Book of Living and Dying (Tạng Thư Sống Chết) của Sogyal Rinpoche ra đọc. Tôi đọc  để tìm trong sách những hướng dẫn mình phải giúp đỡ người thân yêu cuối đời như thế nào.

Là người Công Giáo tôi tin sau cái chết linh hồn của mình sẽ đi tới một nơi nào đó tốt đẹp hay xấu hơn ở thế gian này. Tôi cũng tin vào sự quan phòng của Thiên Chúa với tất cả mọi linh hồn, dù xấu hay tốt. Người sẽ phán xét với lòng bao dung. Tôi tin cô cháu tốt lành của tôi sẽ được hưởng những điều tốt lành ở nơi chốn thiêng liêng đó. Điều quan trọng là khi đối diện với cái chết cô có sẵn sàng sửa soạn để đón nhận không?

Nếu mình chấp nhận và tự giúp cho hồn mình thanh thản thì mình sẽ được đón nhận một sự ra đi êm ả. Nếu mình chống lại, tiếc nuối thì rất tội nghiệp cho phần xác cũng như phần hồn của mình. Chống chọi với tử thần là một điều không thắng nổi bao giờ.

Người Công Giáo tin rằng: Cái chết là cuối cùng của sự tồn tại cá nhân và sự khởi đầu của vĩnh cửu, khi cơ thể và tâm hồn được tách ra. Nhưng đối diện với cái chết là chuyện rất khó khăn với người đang đi vào cái chết và những người thân yêu chung quanh.“Thiên cổ gian nan duy nhất tử.”  Gian nan với người chết và cả với người sống.

Trong buổi trưa vắng lặng, tôi ngồi một mình với Út, tôi cầm tay Út nói:

Mẹ nói cũng thấy khó khăn và mẹ biết cũng khó cho con chấp nhận những lời mẹ nói. Nhưng con biết rồi đấy, khi con ra nghĩa trang thăm ông bà, con đôi khi đọc những tấm bia chung quanh, con chắc cũng nhìn thấy nhiều người chết trẻ. Họ chết vì bất cứ lý do gì: Chiến tranh, bệnh tật, tai nạn…Họ chết ở những tuổi khác nhau, nhưng con thấy rõ ràng là có nhiều người rất trẻ, trẻ hơn con hay bằng tuổi con hoặc lớn hơn con vài ba tuổi. Người ta chết ở bất cứ tuổi nào con ạ. Điều này chỉ giữa Thượng Đế và người chết biết với nhau thôi.

“Con biết”, Út vừa chậm nước mắt vừa nói. Tôi cũng nhắc cho Út biết rõ ràng là những đứa con của Út sẽ được cha của chúng và cả đại gia đình ông bà, họ hàng săn sóc thương yêu, nhất là hai người chị còn trẻ của Út.

Con nhớ là Chúa không bỏ ai. Cánh cửa này đóng sẽ có cánh cửa khác Chúa mở ra. Hai đứa con nhỏ của con khi lớn lên Chúa sẽ xếp đặt cho chúng gặp những điều tốt lành may mắn để bù lại sự thiếu thốn của người mẹ. Con cứ tin như thế thì con sẽ có cái tâm an.

Út khóc lặng lẽ, nhưng Út gật đầu.

Hai mẹ con cầm tay nhau cùng đọc lời cầu nguyện, cùng thổn thức. Điều khó khăn trong lồng ngực tôi đã mang ra chia sẻ được với con. Tôi tin là ít nhất trong khoảng khắc ngăn ngủi này Út thấy lòng thanh thản hơn một chút. Tôi ra về, ngực tôi có nhẹ hơn một chút, nhưng lòng tôi vẫn đau như cắt. Đối diện với sự mất mát quá nghiêm trọng này quả thật không dễ, vì chẳng làm thế nào mà đặt một cái gì đó có thể thay thế vào cái ghế trống của đứa con thân yêu trong gia đình sắp rời bỏ.

Không có Út, tôi gục mặt vào tay lái để mặc nước mắt mình chẩy ra đầm đìa. Con đường tôi đang đi lá vàng vẫn rơi và gió vẫn thổi nhè nhẹ như là không thổi.

Út ơi chiếc lá nào sẽ là con!

Mẹ Tú

Nov.11/2017

NHƯNG ANH ĐÂU RỒI

Thứ Ba, 31 tháng 10, 2017

Đại sứ Mỹ Ted Osius và Tổng Lãnh sự Mỹ Mary Tarnowka 

thắp hương tại Nghĩa trang Biên Hòa, ngày 24/10/2017. 

(Ảnh: Facebook Mary Tarnowka)

Có một điều tốt đẹp sắp xẩy ra

những tan vỡ có bàn tay hàn gắn

cỏ chết khô sẽ tìm về mọc lên

cây gục ngã cũng được mang trồng lại

mỗi ngôi nhà sẽ một con số mới

đường tới thăm anh đẹp như đường làng 

Nhưng anh đâu rồi em tìm không thấy ?

Nhang mới được thắp lên ngày hôm qua

hương khói đó có bay vào mắt khép

những lóng xương của anh còn đủ không

chiếc thẻ bài còn mang mang thiên cổ

rễ cây nào như nòng súng đâm ngang

có xuyên qua những bức tường áo quan

cho anh thêm vài ba thương tích mới

Bao hứa hẹn cho điều tốt đẹp tới

nước mắt nào rửa sạch những vết thương

tình yêu nào băng bó hết tủi hờn

ai nhớ thổi cho bay mùi thuốc súng

Nhưng anh đâu rồi em tìm không thấy?

Hãy đứng lên hãy chống nạng bước ra

với bộ ngực gầy như chiếc lồng chim

những chiếc nan xương có trái tim nhỏ

trái tim khốn khổ vẫn đập nồng nàn

trái tim anh vẫn đập nhịp bao dung

giọt máu đỏ nhỏ trên mồ hoang phế.

Nhưng anh đâu rồi em tìm không thấy?

tmt – Tháng 10/29/2017

(Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đã chính thức chấp nhận nguyện vọng và đề nghị của VAF vì vậy vấn đề trùng tu Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa đã được đặt thành vấn đề thảo luận của hai quốc gia Hoa Kỳ và Việt Nam. Báo Người-Viet,ngày 24/10/2017)