thảm cỏ này bao lần thay sắc
gót chân in dấu vẫn chưa quen
bầy sẻ đó tôi không biết tuổi
thoáng bay qua thoáng đậu bên
thềm
Anh thân mến,
Anh có nhớ không, em đã kể cho anh nghe rất nhiều lần về chỗ làm việc của em. Đó là một
khu đất đủ mọi chủng tộc đến cư ngụ. Cái
bệnh xá nhà nước chuyên khám bệnh cho
những người nghèo ở ngay vào một khu phố
nghèo nhất và cửa sổ bàn giấy của em nhìn ra một con hẻm nhỏ, bên kia hẻm là một dãy nhà cũ.
Ngôi nhà cũ kỹ nhất, hình như được sơn mầu xanh, quay lưng về phía em. Em nói
hình như vì nước sơn lâu ngày bạc phếch, em khó nhìn ra cái mầu nguyên thủy của
nó.Trong vườn có một cái chuồng ba tầng khá lớn nuôi chim bồ câu. Em không biết là có bao nhiêu con chim,
chỉ thấy chúng bay ra, bay vào hàng đàn từ chuồng lên mái nhà.
Từ cửa sổ văn phòng em nhìn ra, em thấy được thêm trong vườn còn có một cây lê, một cây mận, một hàng rào gỗ bạc phếch, xiêu vẹo và những giây hoa bìm bìm mầu tím nhạt. Có hôm, em nhìn thấy một người đàn ông trạc tuổi anh ra cho chim bồ câu ăn. Ông ta nắm từng nắm ngũ cốc tung ra sân, đàn chim xúm lại đậu cả trên giầy, trên vai và trên cánh tay ông ta. Em ngồi ở bên này nheo mắt nhìn sang, tha hồ ngắm nghía vì ông ta không nhìn thấy em. Hôm khác, một bà cụ già ra cho chim ăn, em đoán là bà mẹ, nhưng khi có những người đàn bà trẻ ra cho ăn thì em không đoán được là ai, vì những người này mỗi lần em thấy một khuôn mặt khác nhau. Nếu là người yêu thì ông ta may mắn hơn anh nhiều. Họ cũng ríu rít như hai con chim lớn đứng ném tung những nắm ngũ cốc vào đầu cổ nhau, trông họ hạnh phúc quá. Chỉ có một điều là con trống vẫn cũ mà con mái cứ đổi mới hoài thôi.
Chỉ có ngần ấy thứ nhưng mỗi mùa chúng cho em
một bức tranh khác nhau, rồi tùy theo ngày hôm đó em buồn buồn hay em vui vẻ,
em rảnh rỗi hay em bận bịu với công việc mà cảnh trong tranh thay đổi. Thời
tiết đang ở vào tháng Năm, hôm nay nắng tràn vào thành phố, cây lê, cây mận nhà
đó đang bắt đầu kết trái. Em nhìn rõ được cả từng chiếc núm xanh xanh ở cuống
mỗi trái còn nhỏ xíu, đám lá rung rinh như bàn tay trẻ con tập vẫy chào. Chỉ
một tháng nữa là những cái cành cong cong kia sẽ trĩu nặng, oằn xuống với quả.
Hai thân cây già nua da dẻ xù xì đó sẽ trông như hai bà mẹ luống tuổi đông con,
vai lúc nào cũng nghiêng xuống vì gánh nặng gia đình.
Rồi trái cây đến lúc phải xa cành, trái thì người ta hái xuống đem đi, trái thì khi không mà rụng. Chúng bỏ cây chúng đi, cây khô héo và bắt đầu rụng lá, cuối thu cây chỉ còn là những cành khô. Các đứa con cũng như hoa trái, bỏ mẹ mà đi, mẹ héo úa, già nua, phờ phạc. Cuối đời, mẹ chỉ còn hai cánh tay gầy guộc, da dẻ nhăn nheo. Hôm nay bệnh nhân vắng, em ngồi lơ mơ, cái lơ mơ của một người hay mơ mộng trong một ngày thường. Em thấy mấy con chim bồ câu ngày hôm nay hình như chúng bé hơn những con chim mấy tháng trước đây. Hay đám chim này là đám chim con mới lớn, còn đám chim trước đã bị đem đi bán cho mấy tiệm ăn ở phố Tầu rồi? Mái nhà rong rêu, loang lổ chẳng biết có cái kiến, con sâu nào trốn nổi không, vì hết đám chim câu của nhà đến lũ chim sẻ từ đâu bay tới, chúng mổ liên miên trên từng viên ngói cũ. Cái ống khói trông thật là kỳ cục, tự nhiên ở trên đầu nó chui ra nào giây điện, giây ăng ten truyền hình, giây điện thoại, buộc chằng chịt bằng đủ mọi thứ giây, chẳng khác gì đầu tóc uốn vụng về của một bà lão, tóc rút rít quăn còn kẹp năm ba cái kẹp, cài thêm vài cái nơ cũ kỹ. Bà lão này chắc không hút thuốc vì những ngày đông em chẳng nhìn thấy bà ấy thở khói mù mịt như những người đàn ông dưới phố bao giờ.
Em lơ mơ ước gì mình là một trong những con
chim bồ câu kia, thân hình tròn nhỏ trong cái áo mầu xám nhạt trông giản dị mà
gợi cảm. Nó ung dung đi qua đi lại trên triền dốc của mái nhà, thỉnh thoảng
lại nghiêng đầu nghe ngóng một âm thanh lạ. Nó có biết buồn không nhỉ? Nó có biết là người ta
nuôi nó để bán cho các nhà hàng làm thịt không?
Nếu biết thì nó có bay đi nơi khác? Làm chim
bồ câu thì được rồi, mà bị bắt cho vào lò thì sợ lắm. Thôi, hay mình là cây
mận, cây lê, cứ mùa xuân nào cũng nở hoa trắng toát vườn, kết trái, rồi rụng lá
thay cành, rồi chết đi sống lại. Hay mình chỉ là mấy cái quả lúc chát lúc ngọt để cho người ta xuýt
xoa. Hay mình là chùm lá xanh, lúc thầm thì, lúc lặng lẽ, như tình nhân nhưng
lại sợ bị gió cuốn đi vào lúc sang mùa. Hay mình là cái hàng rào, thì lại sợ
thời gian tàn phá, sợ bị đổ, bị giẫm lên, bị vứt vào lò sưởi. Hay mình là giây
hoa bìm bìm, thì lại sợ người ta chê là hoa hèn cỏ nội, không bao giờ được mang
vào cắm trong lọ pha lê, trưng giữa phòng khách. Em cũng không muốn là cái ống
khói vì trông nó già nua quá! Mặc dù em rất thích mấy câu thơ: Chàng
như mây mùa thu / Thiếp như khói trong lò / Cao thấp tuy có khác / Một tỏa cùng tuyệt
vời.
Em rất ngại già vì sợ khi đi
bộ bên anh làm anh cứ phải bước chậm lại chờ em, và khi già thì những vết nhăn
xuất hiện trên trán làm em sẽ trông như một pho sách cũ. Em luôn luôn thích
ngửi mùi giấy thơm tho của một pho sách mới. Thôi, hay mình là vạt nắng mùa hạ,
mùa hạ nơi em ở thì đẹp vô cùng, nắng hiếm hoi nên nắng ngọt như mật ong, nắng
ấm áp thân mật như hơi thở người tình, em mong chờ nắng tới, nhưng em lại sợ lẻ
loi mỗi khi có nắng mà không có bóng anh in xuống đi bên cạnh bóng em.
Em thật là khó chịu phải không anh. Em cứ kiếm
ra nhiều lý do mà chê từng mảnh lớn, mảnh nhỏ trong bức tranh trước mặt, em
không muốn mình thành bất cứ một mảnh nào trong đó. Em như người chơi puzzle,
chỉ muốn lựa mảnh đẹp nhất để xếp vào bức tranh, nên em xếp không đúng chỗ. Em
quên mất là phải đủ cả mảnh xấu, mảnh đẹp thì bức tranh mới hoàn thành.
Nhưng anh ơi! Em phải thú thật là em yêu căn
nhà nhìn qua cửa sổ của văn phòng em vô cùng, đó không phải là căn nhà, với em
nó là một bức tranh. Nó tượng trưng cho cả một cái xã hội lẻ loi riêng biệt cho
những người đi chung quanh nó hàng ngày, nó có chỗ đứng và niềm tự hào của
riêng nó. Và không biết tự bao giờ bức tranh đó đã thành của riêng em. Em không
là mảnh nhỏ nào trong bức tranh đó, em
là toàn bộ bức tranh. Nếu bây giờ người ta kéo ngôi nhà cũ kỹ đó xuống, thay
vào bằng một cao ốc và hàng ngày em phải đối diện với một bức tường thẳng đứng,
trắng lạnh lùng, không có một cánh chim bay ngang, không còn cây lê, cây mận
như hai bà mẹ già, thì chắc là em sẽ buồn đến chết mất. Lúc đó dù em có muốn
mình thành một con chim câu không biết buồn, hay thành một bông hoa lê trắng
muốt, một trái mận vừa chát vừa ngọt, thành những bông hoa bìm bìm tầm thường,
thành vạt nắng không có bóng người in, hay thậm chí thành cái ống khói cũ kỹ
cũng không còn được nữa.
Chao ôi, khi cái nhà đó bị kéo xuống để thay
thế cho một chung cư mới thì em sẽ mất
tất cả! Chỉ mới nghĩ lơ mơ thế thôi mà em đã muốn khóc đây này.